Zwaag

Bestuur en grondgebied

Voor zover valt na te gaan komt de eerste vermelding van de naam Zwaag voor in een bul uit omstreeks 1250. Daarin bevestigt paus Innocentius IV (1243-1254) het nonnenklooster te Hemelum in het bezit van een aantal goederen.

In een baljuwsrekening uit 1311 staat de naam Svoech. In dit document komen onder meer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.

Zwaag was tot 1812 zelfstandig met eigen dorpsbestuur. In 1802-1803 kwamen de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot het grondgebied van Zwaag behoorde ook een deel van de huizen langs de zuidzijde van de Zwaagdijk.

Per 1 januari 1812 ging Zwaag samen met Hoog- en Laag-Zwaagdijk op in de nieuwe gemeente Zwaag. Aan deze toestand kwam in 1869 een einde. Hoog- en Laag-Zwaagdijk werd toen verenigd met de gemeente Wervershoof. Sindsdien had Zwaag weer hetzelfde grondgebied als vóór 1812.

Gerechtelijke indeling

Zwaag werd in 1406 onder het rechtsgebied van Hoorn gebracht. Deze toestand heeft bestaan tot maart 1811.

Kerkelijke indeling

De gereformeerde, later hervormde gemeente Zwaag vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant.

De katholieken uit Zwaag vielen onder de statie te Zwaag.

Waterstaatkundige indeling

Zwaag viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder het ambacht Drechterland en voor de afwatering onder de Oosterpolder.

genealogische Bronnen

Plaatselijke begraafgegevens

Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de jaren 1695-1828.

Van 1695-1805 bevatten de registers ook gegevens over de impost op begraven, die in Hoorn werd betaald. 

Plaatselijke huwelijksgegevens

Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 afgekondigd in de gereformeerde kerk of een ander openbaar gebouw. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven vanaf 1633.

Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost (= belasting) op trouwen en begraven

Tijdens de Republiek (tot begin 1795) golden alleen gereformeerde huwelijken als wettig. Andersdenkenden lieten hun huwelijk wettigen voor de stedelijke rechtbank in Hoorn (gegevens van 1582-1795).

Ook de in Zwaag betaalde impost op trouwen en begraven werd van 1695-1805 door Hoorn geregistreerd.