Bestuur en grondgebied
Voor zover valt na te gaan komt de eerste vermelding van de naam Twisk voor in een bul uit omstreeks 1250. Daarin bevestigt paus Innocentius IV (1243-1254) het nonnenklooster te Hemelum in het bezit van een aantal goederen.
In een baljuwsrekening uit 1311 staat de naam Tvisken. In dit document komen onder meer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.
Twisk was tot 1812 een zelfstandig dorp. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Onder deze gemeente viel ook het oostelijke deel van de Bennemeer.
Per 1 januari 1812 ging Twisk samen met Opperdoes op in de nieuwe gemeente Twisk.
Gerechtelijke indeling
Het dorp behoorde gerechtelijk tot de stede Abbekerk.
Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde, gemeente Twisk vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant.
De katholieken uit Twisk vielen onder de statie Lambertschaag, de doopsgezinden onder de doopsgezinde gemeente Twisk-Abbekerk en de lutheranen onder de evangelisch-lutherse gemeente Medemblik.
Waterstaatkundige indeling
Twisk viel zowel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk als voor de afwatering onder Vier Noorder Koggen.
Bronnen
- collectie doop-, trouw- en begraafboeken
- dorpsarchief Twisk
- archief stede Abbekerk
- oud-rechterlijk archief Abbekerk (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
- hervormde gemeente Twisk
- statie Lambertschaag
- stadsarchief van Medemblik (voor Twisk zie bijvoorbeeld de registers van 200e en 1000e penning, haardstedengeld en familiegeld uit de jaren 1623, 1628, 1638, 1644, 1647, 1654-1661, 1667 en 1674)
- notarieel archief Twisk en omliggende plaatsen
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Abbekerk over 1660-1690)
- stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Abbekerk over 1680-1690)
Plaatselijke begraafgegevens
Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Er zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1675-1826.
Plaatselijke huwelijksgegevens
Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 verplicht afgekondigd in de gereformeerde kerk. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) golden alleen gereformeerde huwelijken als wettig. Huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank in Abbekerk. De gegevens over deze huwelijken zijn vanaf 1681 bewaard gebleven.
Ook de impost (= belasting) op trouwen en begraven werd door de stede Abbekerk geregistreerd. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1707-1790.