Bestuur en grondgebied
De gemeente Twisk is in 1817 ontstaan door opsplitsing van de in 1812 gevormde fusiegemeente Twisk, waartoe ook Opperdoes behoorde. Tot de gemeente behoorden Twisk en een deel van de Bennemeer, een zeventiende-eeuwse droogmakerij.
In eerste instantie waren op plattelandsgemeenten respectievelijk het “Reglement van bestuur voor het platteland der Provincie Holland” (1816) en het “Reglement op het bestuur ten platten lande in de Provincie Holland” (1825) van toepassing.
De Grondwet van 1848, in 1851 gevolgd door de Gemeentewet, maakte een einde aan het onderscheid tussen steden, heerlijkheden, districten en dorpen. De nieuwe staatsinrichting kende alleen nog gemeenten.
De gemeente Twisk ging in 1979 op in de nieuwe fusiegemeente Noorder-Koggenland.
Bronnen
gemeentebestuur Twisk (1812-1978)
notariële archieven van omliggende plaatsen
Burgerlijke stand
Akten van geboorte, huwelijk en overlijden zijn bewaard gebleven uit de gehele periode. Ze worden overgebracht naar het Westfries Archief zodra de wettelijke termijn is verstreken. Voor geboorteakten is dat 100 jaar, voor huwelijksakten 75 jaar en voor overlijdensakten 50 jaar.
Kerkelijke archieven
- hervormde gemeente Twisk
- doopsgezinde gemeente Twisk
Archieven van waterschappen
Twisk viel zowel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk als voor de afwatering onder de Vier Noorder Koggen.
Binnen de gemeente lag ook een deel van de polder Bennemeer, een zeventiende-eeuwse droogmakerij. Deze polder werd opgeheven in 1968, nadat de bemaling was overgenomen door de Vier Noorder Koggen. Ook de polder De Horn (gereglementeerd 1922), die gedeeltelijk in de gemeente Twisk lag, werd in 1968 opgeheven.
Het plaatselijk polderbestuur werd tot en met 1859 uitgeoefend door het gemeentebestuur. Dat betrof voornamelijk het innen van de omslagen (waterschapsbelastingen) voor polders en andere waterschappen. In 1860 werden hiervoor een afzonderlijk bestuur ingesteld: de banne Twisk.
Vanwege hun weinig omvangrijke taak besloot het provinciaal bestuur tot opheffing van de bannen. Tegelijk werd in 1933 een nieuw bijzonder bestuursreglement voor de Vier Noorder Koggen vastgesteld, om het overnemen van de taak van de bannen te regelen.
Archieven van genoemde waterschappen:
- ambacht van West-Friesland genaamd de Vier Noorder Koggen (1523-1973)
- banne Twisk (1851-1933)
- polder de Bennemeer (1652-1968)