Bestuur en grondgebied
Nibbixwoud wordt voor het eerst vermeld in een baljuwsrekening uit 1311, als Nuweboxwoude. In dit document komen onder meer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.
Nibbixwoud was tot 1812 een zelfstandig dorp met eigen bestuur. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot het grondgebied van Nibbixwoud behoorde ook een deel van de huizen langs de noordzijde van de Zwaagdijk.
Per 1 januari 1812 ging Nibbixwoud samen met Hauwert, Midwoud en Oostwoud op in de nieuwe gemeente Nibbixwoud.
Gerechtelijke indeling
In de periode 1414-1426 vormde het dorp Nibbixwoud samen met Hauwert, Wadway en Wognum, de stede Wognum. In 1426 werden privileges van deze plattelandsstad verbeurd verklaard en in 1436 werden de dorpen onder het rechtsgebied van Hoorn gebracht.
Deze toestand heeft bestaan tot maart 1811, met uitzondering van de jaren 1795-1804. In deze periode maakte een aantal dorpen, waaronder Nibbixwoud, deel uit van nieuwgevormde criminele jurisdicties. Bovendien vormde Nibbixwoud toen een aparte civiele jurisdictie, die de impost op trouwen en begraven zelf administreerde.
Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde gemeente Nibbixwoud vormde een zelfstandige kerkgemeente met tot 1680 een eigen kerkbestuur en predikant. Tot 1680 had het dorp een eigen predikant (1578-1599 en 1612-1680) of één samen met Hauwert (1575-1578 en 1599-1612).
Vanaf 1680 werden de kerkenraden van Nibbixwoud en Benningbroek samengevoegd en hadden zij één predikant die te Benningbroek woonde.
De katholieken uit Nibbixwoud vielen onder de statie Nibbixwoud.
Waterstaatkundige indeling
Nibbixwoud viel zowel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk als voor de afwatering onder de Vier Noorder Koggen.
Bronnen
- collectie doop-, trouw- en begraafboeken
- dorpsarchief Nibbixwoud
- stadsarchief Hoorn
- oud-rechterlijk archief Berkhout & Wognum c.a. (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
- oud-rechterlijk archief Wognum c.a. (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
- oud-rechterlijk archief Nibbixwoud
- hervormde gemeente Benningbroek
- statie Nibbixwoud
- notariële archieven van omliggende plaatsen
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Nibbixwoud over 1676-1690)
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Nibbixwoud over 1680-1689)
- stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Nibbixwoud over 1680-1689)
Plaatselijke begraafgegevens
Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Plaatselijke huwelijksgegevens
Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 verplicht afgekondigd in de gereformeerde kerk of een ander openbaar gebouw. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost (= belasting) op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) golden alleen gereformeerde huwelijken als wettig. Huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank in Hoorn (gegevens van 1582-1795).
Ook de in Nibbixwoud betaalde impost (= belasting) op trouwen en begraven werd van 1695 tot begin 1795 door Hoorn geregistreerd. Tussen 1795 en 1803 vormde Nibbixwoud een aparte civiele jurisdictie, die de impost op trouwen en begraven zelf administreerde.