Bestuur en grondgebied
De gemeente Hoogkarspel is in 1817 ontstaan na opslitsing van de in 1812 gevormde gemeente Hoogkarspel, waartoe ook Westwoud behoorde. Tot de gemeente Hoogkarspel hoorde ook een deel van de bebouwing langs de zuidzijde van de Zwaagdijk.
In eerste instantie waren op plattelandsgemeenten respectievelijk het “Reglement van bestuur voor het platteland der Provincie Holland” (1816) en het “Reglement op het bestuur ten platten lande in de Provincie Holland” (1825) van toepassing.
De Grondwet van 1848, in 1851 gevolgd door de Gemeentewet, maakte een einde aan het onderscheid tussen steden, heerlijkheden, districten en dorpen. De nieuwe staatsinrichting kende alleen nog gemeenten.
De gemeente Hoogkarspel is in 1979 samen met Oosterblokker en Westwoud opgegaan in de nieuwe fusiegemeente Bangert, die in 1980 werd omgedoopt tot Drechterland.
Bronnen
gemeentebestuur Hoogkarspel (1812-1978)
Notarieel archief Hoogkarspel en omliggende plaatsen
Burgerlijke stand
Akten van geboorte, huwelijk en overlijden zijn bewaard gebleven uit de gehele periode. Ze worden overgebracht naar het Westfries Archief zodra de wettelijke termijn is verstreken. Voor geboorteakten is dat 100 jaar, voor huwelijksakten 75 jaar en voor overlijdensakten 50 jaar.
Kerkelijke archieven
- hervormde gemeente Hoogkarspel
- parochie Hoogkarspel
Archieven van waterschappen
Hoogkarspel viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder het ambacht Drechterland. Voor de afwatering behoorde het noordelijk gedeelte van Hoogkarspel tot de polder Het Grootslag, terwijl het zuidelijk gedeelte tot de Houterpolder behoorde.
De Houterpolder werd in 1927 als zelfstandig waterschap opgeheven, enkele jaren nadat de bemaling was overgenomen door polder Het Grootslag. Deze polder is in 1973 opgegaan in het Waterschap Westfriesland.
Voor het plaatselijk polderbestuur werden in 1859 gereglementeerde besturen ingesteld, waaronder de banne Hoogkarspel. Ook vóór 1859 fungeerde in Hoogkarspel reeds een plaatselijk polderbestuur, het college van landrijken, dat voor zover bekend niet gereglementeerd was. De taak betrof voornamelijk het onderhoud van enkele wegen en het innen van de omslagen (waterschapsbelastingen) voor polders en waterschappen.
Vanwege hun weinig omvangrijke taak besloot het provinciaal bestuur uiteindelijk tot opheffing van de bannen. Hun taken gingen in 1948 over naar de besturen van de polders waarin ze lagen.
Archieven van genoemde waterschappen:
- ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland (1572-1973)
- college van landrijken, later banne Hoogkarspel (1678-1949)
- polder Het Grootslag (1827-1973)
- Houterpolder (1860-1927)