Ga naar content

Bestuur en grondgebied

Hoog- en Laag-Zwaagdijk komt voor zover bekend in 1582 voor het eerst in de bronnen voor als LagewechOnderdijck ende Swagedijck. De schrijfwijze kan sterk verschillen. In 1622 heet Hoog- en Laag-Zwaagdijk kortweg Hogedijck, in 1656 Hooge, Lage en Swagedijk, in 1663-1664 van Lagedijck, Bijdijck ende Swaeghdijck en in 1670 van Hoge en Lagedijck, oock van Swaaghdijck

Hoog- en Laag-Zwaagdijk had van de late zestiende eeuw tot 1812 een dorpsbestuur met een beperkte mate van zelfstandigheid. Rond 1800 kwamen de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot het grondgebied van Hoog- en Laag-Zwaagdijk behoorde de bebouwing langs de westzijde van de tegenwoordige Simon Koopmanstraat, het Zijdwerk en een deel van de huizen langs de noordzijde van de Zwaagdijk. Per 1 januari 1812 ging Hoog- en Laag-Zwaagdijk samen met Zwaag op in de nieuwe gemeente Zwaag.

Gerechtelijke indeling

Het grondgebied van Hoog- en Laag-Zwaagdijk was onderdeel van de banne Medemblik en behoorde tot maart 1811 tot het stedelijk rechtsgebied, met uitzondering van de jaren 1795-1804. In deze periode maakte Hoog- en Laag-Zwaagdijk samen met Wervershoof deel uit van een nieuwgevormde criminele jurisdictie, de ‘stede Wervershoof cum annexis’. 

Kerkelijke indeling

Hoog- en Laag-Zwaagdijk was geen kerkdorp. Gereformeerden en katholieken kerkten voornamelijk in Wervershoof.

Waterstaatkundige indeling

Hoog- en Laag-Zwaagdijk viel onder de banne Medemblik, en viel daarmee voor zowel het onderhoud van de Westfriese Omringdijk als voor de afwatering onder de Vier Noorder Koggen. 

Bronnen

  • collectie doop-, trouw- en begraafboeken
  • dorpsarchief Hoog- en Laag-Zwaagdijk
  • stadsarchief Medemblik (onder andere de registers van 200e en 1000e penning, haardstedengeld en familiegeld uit de jaren 1623, 1628, 1638, 1644, 1647, 1654-1661, 1667 en 1674)
  • oud-rechterlijk archief Medemblik (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
  • oud-rechterlijk archief stede Wervershoof c.a. (1795-1804, met rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
  • hervormde gemeente Wervershoof
  • statie Wervershoof (bevat nauwelijks bescheiden van vóór 1812)
  • notarieel archief Wervershoof en omliggende plaatsen
  • archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Medemblik met Hoog- en Laag-Zwaagdijk over 1660-1689)
  • stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Medemblik met Hoog- en Laag-Zwaagdijk over 1680-1689)

Plaatselijke begraafgegevens

Zie Wervershoof. 

Plaatselijke huwelijksgegevens

Zie Wervershoof. 

Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost op trouwen en begraven

Tijdens de Republiek (tot begin 1795) werden alleen gereformeerde huwelijken wettelijk erkend. Huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank in Medemblik. De in Hoog- en Laag-Zwaagdijk betaalde impost (= belasting) op trouwen en begraven werd tot 1795 door Medemblik geregistreerd, van 1795-1805 in Wervershoof.

In onze collectie

Bezoek ons archief of klik op een document om deze aan te vragen voor inzage.