Bestuur en grondgebied
Hem wordt voor het vermeld in een baljuwsrekening uit 1311. In dit document komen ondermeer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.
Hem was tot 1812 een zelfstandig dorp. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot het grondgebied van Hem behoorden Hem, gedeelten van De Hout en de Blokdijk en de huizen langs de noordzijde van de Lekerweg. Per 1 januari 1812 vormde werd Hem samen met Venhuizen samengevoegd tot de nieuwe gemeente Venhuizen.
Gerechtelijke indeling
Het dorp behoorde gerechtelijk tot de stede Hem & Venhuizen. Deze toestand heeft bestaan van 1414 tot maart 1811.
Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde gemeente Hem vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant. De katholieken vielen onder de statie Hem.
Waterstaatkundige indeling
Hem viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder Drechterland. Voor de afwatering behoorde Hem tot de polder Hem en Venhuizen.
Bronnen
- collectie doop-, trouw- en begraafboeken
- dorpsarchief Hem
- archief stede Hem en Venhuizen
- oud-rechterlijk archief Hem en Venhuizen (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
- hervormde gemeente Hem
- statie Hem
- notarieel archief Hem en omliggende plaatsen
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Hem en Venhuizen over 1660-1689)
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Hem en Venhuizen over 1680-1689)
- stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Hem en Venhuizen over 1680-1689)
Plaatselijke begraafgegevens
Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1750-1828.
Plaatselijke huwelijksgegevens
Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 verplicht afgekondigd in de gereformeerde kerk of een ander openbaar gebouw. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) werden alleen gereformeerde huwelijken wettelijk erkend. Huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank van Hem & Venhuizen.
Ook de in Venhuizen betaalde impost (= belasting) op trouwen en begraven werd door de stede Hem & Venhuizen geregistreerd. Alleen van de impost op begraven zijn gegevens bewaard gebleven, namelijk uit de jaren 1731-1805. Verder is er een register bewaard gebleven van huwelijkssluitingen voor de gemeentebesturen van Hem en Venhuizen over de periode 1804-1811.