Bestuur en grondgebied
Voor zover valt na te gaan komt de eerste vermelding van de naam Grootebroek voor in een bul uit omstreeks 1250. Daarin bevestigt paus Innocentius IV (1243-1254) het nonnenklooster te Hemelum in het bezit van een aantal goederen. In een baljuwsrekening uit 1311 staat de naam Groetbroec. In dit document komen ondermeer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.
Grootebroek was tot 1812 een zelfstandig dorp met een eigen dorpsbestuur. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot Grootebroek behoorde ook een deel van de bebouwing aan de Noorderdijk, het latere Andijk.
Per 1 januari 1812 ging Grootebroek samen met Lutjebroek op in de nieuwe gemeente Grootebroek. Het noordelijk deel van de dorpen werd echter gevoegd bij de nieuwe gemeente Andijk.
Gerechtelijke indeling
Het dorp behoorde gerechtelijk tot de stede Grootebroek. Deze toestand heeft bestaan van 1364 tot maart 1811.
Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde gemeente Grootebroek vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant. In 1667 sloten de gereformeerden in het Grootebroeker deel van de Noorderdijk zich aan bij de nieuw gevormde gereformeerde gemeente Andijk. De katholieken uit Grootebroek vielen onder de statie Grootebroek.
Waterstaatkundige indeling
Grootebroek viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder Drechterland. Voor de afwatering viel Grootebroek onder de polder Het Grootslag, met uitzondering van de ‘Voetakkers’ (= Houterpolder).
Bronnen
- collectie doop-, trouw- en begraafboeken
- dorpsarchief Grootebroek (opgenomen in archief stede Grootebroek)
- archief stede Grootebroek
- oud-rechterlijk archief stede Grootebroek (rechtbankverslagen, transporten onroerend goed en hypotheekakten)
- hervormde gemeente Grootebroek
- statie Grootebroek
- notarieel archief Grootebroek en omliggende plaatsen
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Drechterland (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Grootebroek over 1661-1679)
- archief van het ambacht van West-Friesland genaamd Vier Noorder Koggen (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Grootebroek over 1680-1689)
- stadsarchief Hoorn (afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in de stede Grootebroek over 1680-1689)
Plaatselijke begraafgegevens
Grootebroekers van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1718-1816.
Plaatselijke huwelijksgegevens
Over de periode 1796-1811 zijn huwelijksgegevens van alle gezindten beschikbaar in een register van huwelijkssluitingen voor het plaatselijk bestuur.
Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) werden alleen gereformeerde huwelijken wettelijk erkend. Huwelijken van andersdenkenden werden gesloten voor de stedelijke rechtbank in Grootebroek. De gegevens over deze huwelijken zijn bewaard gebleven uit de periode 1582-1609 en 1669-1795. Ook de impost (= belasting) op trouwen en begraven werd door de stede Grootebroek geregistreerd. Hiervan zijn gegevens bewaard gebleven uit de periode 1695-1805.