Bestuur en grondgebied
Avenhorn wordt voor het eerst vermeld in een baljuwsrekening uit 1311, als Lutekedrecht. In dit document komen onder meer de namen voor van de oudste misdadigers van het dorp.
Avenhorn was tot 1812 een zelfstandig dorp met eigen bestuur. In 1802-1803 kwamen hiervoor de termen “gemeente” en “gemeentebestuur” in zwang. Tot Avenhorn behoorde ook Oostmijzen. Per 1 januari 1812 ging Avenhorn samen met Grosthuizen en Scharwoude op in de nieuwe gemeente Avenhorn.
Gerechtelijke indeling
Avenhorn maakte deel uit van ‘De Veenhoop’, een verzamelnaam voor de dorpen Avenhorn, Beets, Berkhout, Grosthuizen, Oudendijk, Schardam en Scharwoude. De Veenhoop werd in 1408 onder het rechtsgebied van Hoorn gebracht.
Deze toestand bestond tot maart 1811, met uitzondering van de jaren 1795-1804. In deze periode maakte Avenhorn samen met een aantal dorpen deel uit van nieuwgevormde criminele jurisdicties.
Kerkelijke indeling
De gereformeerde, later hervormde gemeente Grosthuizen-Avenhorn vormde een zelfstandige kerkgemeente met een eigen kerkbestuur en predikant. Grosthuizen en Avenhorn gebruikten beide dorpskerken voor gezamenlijke diensten en vergaderden samen over zaken van gemeenschappelijk belang. De predikant woonde in Grosthuizen.
De katholieken uit Avenhorn vielen onder de statie De Goorn (zie Berkhout).
Waterstaatkundige indeling
Avenhorn viel voor het onderhoud van de Westfriese Omringdijk onder het ambacht Drechterland. Voor de afwatering behoorde het noordoostelijk gedeelte van Avenhorn tot polder De Westerkogge en het zuidwestelijk gedeelte (Oostmijzen) tot de polder Mijzen.
genealogische Bronnen
Plaatselijke begraafgegevens
Inwoners van alle godsdienstige gezindten werden begraven in de gereformeerde kerk of de naastgelegen begraafplaats. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Plaatselijke huwelijksgegevens
Huwelijken van alle godsdienstige gezindten werden tot begin 1795 afgekondigd in de gereformeerde kerk of een ander openbaar gebouw. Hiervan zijn geen gegevens bewaard gebleven.
Gerechtelijke huwelijksgegevens en impost (= belasting) op trouwen en begraven
Tijdens de Republiek (tot begin 1795) werden alleen gereformeerde huwelijken wettelijk erkend. Andersdenkenden lieten hun huwelijk wettigen voor de stedelijke rechtbank in Hoorn (gegevens van 1582-1795). Ook de in Avenhorn betaalde impost op trouwen en begraven werd van 1695 tot begin 1795 door Hoorn geregistreerd.
Van 1795 tot 1804 vormden Avenhorn en Oostmijzen aparte civiele jurisdicties. Zij administreerden de impost op trouwen en begraven toen zelf. Uit deze periode zijn geen gegevens bewaard gebleven.
In onze collectie
Bezoek ons archief of klik op een document om deze aan te vragen voor inzage
oud-rechterlijk archief stad Hoorn
rechtbankverslagen, transporten onroerend goed, hypotheekakten en toezicht op voogdij over wezenoud-rechterlijk archief stede Berkhout en Wognum c.a., vanaf 1797 stede Berkhout c.a.
rechtbankverslagenambacht van West-Friesland genaamd Drechterland
afschriften van registers van de 40e penning over overdracht onroerend goed in Hoorn, De Veenhoop en Zwaag, 1660-1689