Schulden…

Schulden…Geen vrolijk gespreksonderwerp. Veel mensen krijgen hier op een bepaald moment in hun leven mee te maken. Van een kleine studieschuld tot een serieuze betalingsachterstand van de hypotheek. Ook in de voorgaande eeuwen konden mensen, door verschillende oorzaken, schulden maken.

Zo ook de hoofdpersoon uit de notariële akte die in deze aflevering wordt besproken. Het gaat om Cornelis Pietersz. Gool uit Grootebroek. Op 22 februari 1681 verscheen hij voor de notaris van Hoogkarspel, Jacobus Agricola. In de akte die vervolgens werd opgemaakt transporteerde hij goederen aan zijn twee zonen, Dirck Cornelisz. uit Grootebroek en Pieter Cornelisz. uit Lutjebroek.

De zonen kregen:‘huijsraat ende inboedel van bedden ende dekens potten ende ketels kasten ende kisten linnen ende wollen niets ter werelt uijtgesondert van wat benaminge het oock soude mogen zijn’

Cornelis raakte al het huisraad en de hele inboedel kwijt. Dit was echter nog niet voldoende, ook ‘drie koeijen ende schaap, staande op de stallingen’ moesten eraan geloven. En Cornelis raakte nog meer kwijt omdat hij een flinke schuld had van 600 gulden.

Cornelis Pietersz. Gool

Cornelis Pietersz. Gool uit Grootbroek verscheen op 22 februari 1681 voor de notaris van Hoogkarpsel, Jacobus Agricola. In deze akte transporteerde Cornelis ‘in eenen vollen ende vrijen eijgendomme’ aan zijn zonen Dirck Cornelisz. uit Grootebroek en Pieter Cornelisz. uit Lutjebroek verschillende eigendommen: ‘alle sijn Comparants huijsraat ende inboedel van bedden ende dekens potten ende ketels kasten ende kisten linnen ende wollen niets ter werelt uijtgesondert van wat benaminge het oock soude mogen zijn, zoo ende sulx het selve tegenwoordige in sijne huijsinge is staande ende liggende’

Naast alle goederen die zich in huis bevonden transporteerde Cornelis verder: ‘drie koeijen ende schaap, staande op de stallinge (…) als mede all het hoij ende stroo dat hij in sijne schure oft barge is houdende’

600 gulden

Dit alles om een schuld van 600 gulden af te lossen. Deze schuld was een borgtocht. Dit is een overeenkomst waarbij een derde partij, in dit geval de zonen, de schulden afbetalen aan de schuldeisers. In de akte verklaarden de zoons van Cornelis dat zij het transport zullen accepteren ter aflossing van de schuld.

Drie dagen later, op 25 februari, werd er een tweede akte opgesteld. In deze akte verklaarden de zonen van Cornelis Pietersz, Dirck en Pieter, af te zien van hun moeders erfenis. Hun moeder, Geert Dircksdr., was al overleden. In de akte wordt kort beschreven hoe Cornelis Pietersz. aan zijn schulden kwam.

‘overmits het Godt de Heere belieft heeft (…) Cornelis (…) te besoecken met diversen tegenspoeden, en (onder anderen) meermalen met het verliesen en affsterven van een groot getal Beesten, zulcx dat desselfs Boedel een hooge somma van penningen is ten achteren geset, sijnde daar van ook al een groot gedeelte gevallen noch bij het leven van onsen voornoemde Moeder’

pech

Het lijkt erop dat Cornelis veel pech heeft gehad in de afgelopen jaren waardoor hij schulden maakte. De zonen besloten hun vader te helpen. Naast de borgtocht besloten zij ook ‘ten faveure en ten dienste van dezelve comparanten vader en meerder gerustheijt en zekerheijt der crediteuren voor comparanten en comparanten erven (…) te verstooten en verlaten geheelijcken comparanten recht en portie van Moeders Erfenisse’

De zonen zagen dus af van de erfenis van hun moeder om hun vader te helpen. En dan krijgt dit verhaal toch nog een goed einde. Cornelis was weliswaar al zijn goederen kwijt, maar met de erfenis van zijn vrouw kon hij wellicht weer een nieuwe start maken.