Ga naar content

De pachter van het water in het Grootslag en zijn vrouw woonden in Munnikij te Andijk. In oktober 1670 kregen zij vier mannen over de vloer. Een van hen was zojuist teruggekeerd uit Oost-Indië. De gasten aten veel en dronken nog meer. Onder invloed van de drank liep het vervolgens uit de hand in het huis van de pachter en zijn vrouw.

De gastvrouw moest het als eerste ontgelden; de kleren werden van haar lijf getrokken en haar keel werd dichtgeknepen. De pachter kwam direct op het hulpgeroep van zijn vrouw af. Vervolgens was de arme man zelf aan de beurt. Ook het huisraad ging aan diggelen…

Andijk : Buurtje omstreeks 1910

Cornelis en Lijsbet

Op 23 oktober 1670 verschenen voor de notaris van Grootebroek Cornelis Pieters. Backer, pachter van de ‘wateringe’ van polder het Grootslag en zijn vrouw Lijsbet Jans. Cornelis en Lijsbet woonden op de Munnikij in Andijk. Zij vertelden dat op 21 oktober vier mannen hen bezochten in hun huis. Helaas vertelden Cornelis en Lijsbet niet waarom deze mannen bij hen langskwamen en bleven eten en drinken. Misschien hadden Cornelis en Lijsbet een soort herberg?

Nadat de buik gevuld en de drank op was vielen de mannen Lijsbet aan. Ze scheurden de kleding van haar lijf en zette ‘de duijm op de keel (…) als of se haar wilde smoren’. Lijsbet ‘krijsende ende kermende om help roepende tot hare man’. Cornelis was snel ter plaatse. Maar de onverlaten wierpen ook hem op de vloer en trokken zijn kleren van het lijf. Daarna haalden de mannen de kinderen uit de bedstede. Het bed en de peulkussens werden ‘langs de vloer en ’t peul buijten de deur geworpen’. Daarna vernielden ze de ruiten en smeten ze een vat met bier naar buiten. Vervolgens bedreigde een van de mannen Lijsbet met een ‘roer’ (een musket) met de dood. Daarna vertrokken de mannen waarschijnlijk.

een eend geschoten

Twee buurtgenoten bevestigden het verhaal van Cornelis en Lijsbet. Lijsbet had hen tijdens de aanval gehaald ‘omme haar te assisteren ende bijstant te doen’.

Helaas vertellen Cornelis en Lijsbet in de akte niets over de aanleiding voor de mishandeling. Een andere akte geeft een mogelijke verklaring. Deze akte werd op dezelfde dag opgesteld als de eerste akte. Dit keer getuigden wederom Cornelis Pieters. Backer, Trijn Pieters en Wab Pieters. Allen woonden op de Munnikij in Andijk. Ze getuigden dat de vier mannen die de vernielingen hadden aangericht diezelfde dag op vogels hadden geschoten. De dag erna hadden ze een eend geschoten waarna ze op weg naar huis gingen. Had dit wellicht iets te maken met de vernielingen? Wie weet had Cornelis als pachter van het water de mannen verboden om de vogels te schieten en moesten hij en zijn vrouw dat bezuren.

De jager van Jan Luyken

Gerelateerde documenten

Bezoek ons archief of klik op een document om deze aan te vragen voor inzage.

1685 – Notarissen in West-Friesland 1552-1843, inv. nrs. 1685, akte 19 en 20

Akten, 1667-1677
Meer informatie

Meer verhalen

Bekijk alles