De Bulloper
Veel dorpen hadden vroeger een bullestiek, een soort van stierenvereniging. Gezamenlijk werd een klein aantal stieren ingekocht, vaak speelde het dorpsbestuur hierin ook een grote rol. Deze stieren werden gebruikt voor het dekken van koeien van de boeren die in en om het dorp woonden. Stieren waren duur om te onderhouden en op deze manier bleven de kosten beperkt.
De bulloper zorgde ervoor dat de stieren goed werden onderhouden. Verder ging de bulloper met de stier ook langs de boeren. De koeien moesten immers gedekt worden. Wat de rechten en plichten van de bulloper waren, werd vastgelegd door de notaris. Nauwkeurig werd genoteerd hoeveel de bulloper verdiende, wanneer hij met zijn stieren langs de boeren ging en wat er gebeurde wanneer een stier werd verwond door een koe.
Een bulloper
Een bulloper is een oud beroep. Bul is een ander woord voor stier. Slechts weinig boeren hadden een stier, het was een dure bezigheid om zo’n dier te onderhouden. In veel dorpen werden er daarom
zogenaamde stierenverenigingen opgericht, het dorpsbestuur speelde hierin een belangrijke rol. Gezamenlijk kocht men een klein aantal stieren, dit noemde men een bullestiek. De bulloper liep ging
met de stier langs de boeren zodat de koeien konden worden gedekt.
In het notarieel archief is een akte uit 1802 te vinden over de aanstelling van de nieuwe bulloper van Oosterblokker, Jan Broerssen . In de akte staan acht ‘articulen en pointen’ met daarin de taakomschrijving en de rechten en plichten van de bulloper.
Twee stieren
Jan werd verantwoordelijk voor het onderhoud van twee stieren. Deze stieren werden gebruikt om dekoeien in Oosterblokker te dekken. Tot de bullestiek van Oosterblokker behoorde al het vee waarvan
de eigenaar woonde in de banne van Oosterblokker. De bulloper was verplicht om de stieren goed te onderhouden. Deed hij dit niet dan konden de stieren worden afgekeurd door de bullenmeesters. De
kosten voor het vervangen van de stieren waren voor de bulloper.
De bulloper van Oosterblokker werkte acht mei tot aan drie augustus. Hij kwam aan in het dorp om vijf uur ’s ochtend en om vier uur ’s middags, zijn komst kondigde hij door op een hoorn te blazen.
Wanneer een boer de bulloper nodig had buiten deze tijden, dan waarschuwde hij de bulloper voor negen uur ’s morgens en ’s avonds uiterlijk een uur voor zonsondergang. Gebeurde dit niet, dan
wachtte de bulloper tot de volgende dag. Bij gladde en onbruikbare wegen wachtte de bulloper tot een betere tijd of gelegenheid. De stieren konden dan immers niet veilig op de weg lopen. Of de
eigenaar moest besluiten om zelf met zijn koe de bulloper te bezoeken.
rijdersgeld
Voor het dekken van een koe betaalde een boer rijdersgeld aan de bulloper. Per gedekte koe ontving de bulloper 12 stuivers, dit was f0,60. Er werd geen geld terug gegeven wanneer een koe later niet
drachtig bleek te zijn. De boeren uit Oosterblokker moesten de 12 stuivers ook betalen wanneer het vee op het land in een andere banne liep of wanneer een koe werd gedekt door een andere stier dan de stier van de bulloper. Daar stond tegenover dat de bulloper verplicht was om met zijn stieren het vee van alle boeren in de banne te dekken. Weigerde de bulloper om een koe te laten dekken, dan
hoefde de eigenaar van de koe geen rijdersgeld te betalen.
Koeien mochten pas worden gedekt wanneer het zes weken van het kalf af was. Bij nieuw vee moest de eigenaar de koe eerst zes weken in bezit hebben of bewijs hebben dat de koe al zes weken van
het kalf af was. Bij overtreding betaalde de boer een boete aan de bulloper, bovenop het normale dekgeld. Het was een boete van 30 stuivers per koe, dat was f1,50. De bulloper had dus ook een
controlerende taak.
verwondingen
Wanneer een stier tijdens het werk verwondingen opliep dan werd de schade door de schepenen getaxeerd. De boer van de koe die de stier had verwondt betaalde de schade aan de bulloper.
Jan Broersen verklaarde dit allemaal ‘getrouwelijk te zullen nakoomen en daar aan behoorlijk voldoen’. De akte werd ondertekend door drie getuigen en twee regenten. Jan Broerssen zette een kruis.
