De oude soldaat
De oudst bekende mens ter wereld was Jeanne-Louise Calment. Deze Française werd 122 jaar oud en overleed in 1997. Maar lang niet altijd en overal werden (en worden) betrouwbare geboorte- en overlijdensgegevens bijgehouden. Er zijn heel wat personen bekend die claimen veel ouder te zijn (of geworden) dan Jeanne-Louise. Een voorbeeld van man met een zeer hoge leeftijd vinden we in het Oud Archief Enkhuizen.
Over het leven van Jonathian
In het Oud Archief Enkhuizen in de collectie familiepapieren vinden we onder de brieven aan Jan de Jongh de jonge een brief over de 144-jarige Jonathian Effingham. Er staat niet bij door wie of wanneer de tekst is geschreven. Volgens de tekst zou Jonathian op 18 februari 1757 zijn overleden. Hij zou dan dus rond 1613 geboren zijn. Volgens de brief overleed Jonathian in het district van Penrijn. Mogelijk is dit het huidige Penryn in het zuiden van het Verenigd Koninkrijk.
mandmoedig
De brief is niet erg lang, er staat een korte levensbeschrijving in. Jonathian werd geboren tijdens de regering van koning Jacobus I (koning van 1603 tot 1625). De ouders van Jonathian waren ‘zeer geringen lieden’, ze waren dus niet rijk. Onder Jacobus II (koning van 1685 tot 1688) gaat Jonathian het leger in als ‘gemeen soldaat’. Tijdens de Slag aan de Boyne (12 juli 1690) gedroeg Jonathian zich zo ‘mandmoedig’ dat hij werd bevorderd tot korporaal. Tijdens de slag bij Blenheim (13 augustus 1704) verloor hij een groot deel van zijn tanden en een oog door het ‘in stukken barsten van een snaphaan’. Verder gaat de tekst niet in op de legerloopbaan van Jonathian. Er wordt nog wel vermeld dat Jonathian ook nog onder koning George I (koning van 1714-1727) heeft gediend. Op het moment dat George I koning werd, was Jonathian al 100 jaar oud.
Ledigheid en sterke drank
Verder wordt er niets over het leven van Jonathian verteld, we weten niet of hij getrouwd was, of hij kinderen had en waar hij had gewoond. Wel wordt nog het geheim van zijn hoge leeftijd onthuld. Tot aan zijn 100e levensjaar heeft Jonathian ‘nooijt siekte gehadt’. Volgens Jonathian zelf kwam dit doordat hij nooit sterke drank dronk en hij elke dag om zes uur ’s ochtends opstond waarna hij ‘sig na het veld begaf’. Hij bracht zijn tijd nooit ‘leedig (…) door’ en at zelden gekookt voedsel. Volgens de schrijver was Jonathian altijd vrolijk van geest en had hij nog tien ‘engelsche mijlen’ (één Engelse mijl is 1609,344 meter) gelopen acht dagen voor zijn overlijden.
